Ekonomika plantacji topoli i wierzby energetycznej

W tym miejscu przedstawiamy podstawowe wskaźniki ekonomiczne, w oparciu o które inwestor lub właściciel gruntu będzie w stanie podjąć decyzję o obsadzeniu pola zagajnikiem krótkiej rotacji z wykorzystaniem oferowanych przez nas sadzonek topoli i wierzby. Proponowana inwestycja ma charakter długoterminowy a zwrot poniesionych kosztów osiąga się zazwyczaj po drugim lub trzecim zbiorze. Wraz z każdym karczowaniem krzywa dochodowości gwałtownie wzrasta, natomiast koszty każdego kolejnego cyklu zbiorów pozostają niezmiennie niskie - patrz graf. nr 1.

W porównaniu do uprawam tradycyjnych, plantacje energetyczne są dużo bardziej odporne na zmieniające się warunki atmosferyczne, co gwarantuje uzyskanie stałych przychodów. Także oczekiwania co do żyzności gleby są dużo niższe, gdyż nasze plantacje z powodzeniem zakładamy na gruntach IV, V a nawet VI klasy - z zastrzeżeniem m.in. dobrego poziomu wód podziemnych.

Trzeba podkreślić, że na rynku działa wielu niewiarygodnych pośredników proponujących „kup u nas sadzonki, a za trzy lata z każdego pnia uzyskasz 170 złotych za sprzedane drewno”. To nieprawda. Takie informacje są rozpowszechniane głównie w celu sprzedania samych zrzezów. Każda poważna firma z góry informuje, że od kwoty uzyskanej ze sprzedaży drewna (zrębek) trzeba odliczyć koszty przeprowadzenia zbioru oraz koszty transportu surowca do klienta końcowego. Inna możliwość będzie miała miejsce w przypadku gdy dysponujecie Państwo zrębkami drzewnymi na potrzeby własne lub dysponujecie sprzętem odpowiednim do przeprowadzenia zbioru oraz późniejszego transportu.

Dla uproszczenia, w naszym modelu zakładamy, że jesteście Państwo właścicielem gruntów rolnych. Zrębki w momencie zbioru charakteryzują się wilgotnością na poziomie 55%. W modelu nie została doliczona cena za transport sadzonek oraz maszyn na pole - z powodu różnic w odległości. Każdy przypadek jest zgoła inny. Z tego samego powodu nasze kalkulacje pomijają kwestię transportu zrębki (drewna) do odbiorcy końcowego. Zagospodarowanie gruntu w celu prowadzenia plantacji energetycznych uznawane jest za działalność rolniczą, dlatego rolnik uzyskuje przysługujące mu subsydia (np. Jednolita Płatność Obszarowa). Wszystkie ceny podawane w naszym modelu są cenami netto wyrażonymi w Euro.

Poniższy graf przedstawia kształtowanie się kosztów i dochodów wynikających z plantacji, przy założeniu starannego doboru lokacji oraz zachowaniu przez rolnika właściwej corocznej pielęgnacji upraw. Dodać należy, że  ilość potrzebnych zabiegów agrotechnicznych dla plantacji energetycznych jest mniejsza niż w przypadku upraw tradycyjnych.

Graf nr 1:

Z grafu nr 1 wynika, iż średnia roczna dochodowość upraw wynosi prawie 600 €/ha. Dzięki temu zagajniki o krótkiej rotacji osiągają wyższą opłacalność aniżeli większość jednorocznych roślin uprawnych. Szczególnie gdy weźmiemy pod uwagę wahania pogody rok do roku, w tym m.in. znaczne różnice temperatur, okresowy brak lub nadmiar opadów. Do przedstawionego modelu nie została doliczona inflacja. Obsadzenie gruntu roślinami energetycznymi jest zatem alternatywą godną uwagi, szczególnie dla tej części gruntów, która nie generuje oczekiwanych dochodów w ramach upraw roślin jednoletnich. W ramach nowych subwencji UE na lata 2014 - 2020 w ramach Wspólnej Polityki Rolniczej możliwe jest zaliczenie gruntu pod uprawami energetycznymi do programu „greening“, co pozwoli na uzyskanie dodatkowych przychodów z produkcji biomasy.

Bez przesady możemy stwierdzić, iż założenie plantacji zagajników o krótkiej rotacji wzmacnia wzrost wartości gruntu w czasie, jak również generuje regularne dochody w cyklach trzyletnich. Graf nr 1 wykazuje roczną waloryzację zainwestowanych środków w wysokości 28 % - z 6-letnim okresem zwrotu zainwestowanych środków. Zwykłe fundusze emerytalne zaoferowały w 2012 roku waloryzację w okolicach 2 %. Zależy więc wyłącznie od Państwa i analizy możliwości, któremu filarowi emerytalnemu dają Państwo pierwszeństwo.